Sôi nổi đóng góp ý kiến vào dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi)

Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) gồm 16 chương, 245 điều (nhiều hơn Luật Đất đai năm 2013 là 2 chương, 33 điều); trong đó, giữ nguyên 28 điều, sửa đổi, bổ sung 184 điều, bổ sung mới 41 điều và bãi bỏ 8 điều…

Từ ngày 2/2/2023 đến ngày 10/3/2023, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh và tổ chức thành viên các cấp đã tổ chức 67 hội nghị lấy ý kiến góp ý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi); 131 cuộc họp dân/801 khu dân cư. Tổng số ý kiến tham gia đóng góp dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) là 525 ý kiến tập trung vào 63 nhóm vấn đề, ý kiến.

Cụ thể, tại Điều 3 (chương I - Quy định chung) chưa có khái niệm đất, đất đai. Vì vậy, cần đưa khái niệm đất, đất đai vào Điều 3. Khoản 33, Điều 3 quy định hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất.

Quy định này sẽ làm nảy sinh nhiều trường hợp tranh chấp pháp lý phức tạp khi xác định thành viên hộ gia đình sử dụng đất. Đề nghị xem xét bỏ khái niệm “Hộ gia đình sử dụng đất” mà thay vào đó, căn cứ vào danh sách các thành viên trong đơn xin giao đất, cấp giấy CNQSD đất để ghi tên cụ thể từng thành viên sử dụng đất… Điều 29 (Chương II - Quyền và trách nhiệm của Nhà nước, công dân đối với đất đai) quyền của công dân đối với đất đai, đề nghị nghiên cứu bổ sung vào khoản 1 nội dung: “Đề nghị Nhà nước cho phép chuyển mục đích sử dụng đất”…

Điều 45 (Chương IV) lấy ý kiến về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Đề nghị bổ sung vào khoản 3 nội dung: “Việc công bố, công khai ý kiến đóng góp và việc tiếp thu, giải trình ý kiến đóng góp tại UBND xã nơi có liên quan trực tiếp đến quy hoạch”… Điều 71 (Chương VI - Thu hồi đất, trưng dụng đất) thẩm quyền thu hồi đất, đề nghị bổ sung cụm từ “…đất chưa giao, chưa cho thuê do UBND cấp xã quản lý” vào cuối điểm c, khoản 2, viết lại thành: “Thu hồi đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn; đất chưa giao, chưa cho thuê do UBND cấp xã quản lý”. Khoản 1 (Điều 72 - Thông báo thu hồi đất và chấp hành quyết định thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng) quy định trước khi có quyết định thu hồi đất, chậm nhất là 90 ngày đối với đất nông nghiệp và 180 ngày đối với đất phi nông nghiệp, cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải thông báo thu hồi đất cho người có đất thu hồi biết...

Thời gian thực hiện thu hồi quy định như vậy là quá dài. Bởi nếu kéo dài thời gian sẽ ảnh hưởng đến việc thực hiện các công việc theo đề án sau khi thu hồi đất… Khoản 2, Điều 79 (Chương VII - Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất) nguyên tắc về bồi thường đất khi Nhà nước thu hồi, quy định việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải đảm bảo người có đất bị thu hồi có chỗ ở, đảm bảo thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ. Đề nghị có quy định cụ thể nhằm đảm bảo quyền lợi của người dân có đất bị thu hồi, cụ thể hóa các tiêu chí thế nào là “tốt hơn nơi ở cũ“”, vì cụm từ ‘“bằng hoặc tốt hơn”’ vẫn còn chung chung, cần đưa ra những quy định có tính định lượng về điều kiện sống, bảo đảm thu nhập...

Khoản 6 (Điều 79) bổ sung nội dung: “…thực hiện công khai diện tích đất, vị trí lô đất, tài sản gắn liền với đất, số tiền được bồi thường và đất tái định cư của tất cả các hộ dân trong khu vực được thu hồi để Nhân dân biết” vào khoản này, viết lại thành: “Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, kịp thời và đúng quy định của pháp luật; thực hiện công khai diện tích đất, vị trí lô đất, tài sản gắn liền với đất, số tiền được bồi thường và đất tái định cư của tất cả các hộ dân trong khu vực được thu hồi để Nhân dân biết…

Khoản 1, Điều 85 (Chương VII) bồi thường về đất, chi phí đầu tư vào đất còn lại khi Nhà nước thu hồi đất phi nông nghiệp không phải là đất ở của hộ gia đình, cá nhân. Đề nghị điều chỉnh lại là: “Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất phi nông nghiệp không phải là đất ở khi Nhà nước thu hồi đất, nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 90 của luật này thì được bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất bị thu hồi hoặc bằng tiền theo thời hạn sử dụng đất còn lại đối với đất sử dụng có thời hạn”…

Khoản 1, Điều 115 (Chương IX - Đăng ký đất đai, cấp giấy CNQSD đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất) công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất mà không có giấy tờ về quyền sử dụng đất. Đề nghị chỉnh sửa lại như sau: “Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp trước ngày 1/7/2014 mà không có các giấy tờ quy định tại Điều 113 của luật này…”…

Khoản 1 (Điều 120 (Chương IX) - Nguyên tắc, thẩm quyền cấp giấy CNQSD đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất) đề nghị bỏ đoạn: trường hợp người sử dụng đất đang sử dụng nhiều thửa đất nông nghiệp tại cùng một xã, phường, thị trấn mà có yêu cầu thì được cấp một giấy CNQSD đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất chung cho các thửa đất đó.

Viết lại đoạn này là: “Giấy CNQSD đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất được cấp theo từng thửa đất”… Khoản 5 (Điều 120) kiến nghị điều chỉnh theo hướng giấy CNQSD đất ghi tên ông, bà là chủ sở hữu, là đại diện hộ gia đình, bỏ đối tượng là hộ gia đình sử dụng đất ghi trên giấy CNQSD đất để tránh gây phiền hà cho người dân khi giao dịch chuyển quyền sử dụng đất và thuận tiện trong việc thực hiện các quy định khác của pháp luật có liên quan…